جمعه 14 اسفند 1394 07:49 ق.ظ
نظرات ()
قبل از مطالعه ی این پست بد نیست که اینجا را هم بخوانید.
با توجه به رشد روز افزون اکران فیلمهای تاریخی ،چه در داخل و چه در خارج ایران، مدتی بود که در نظر داشتم نیم نگاهی به چنین فیلمهایی بیندازم. سوال اصلی ،که تیتر این پست هم هست، در این است که یک فیلم تاریخی تا چه حد تاریخی است؟ یا به عبارت بهتر مؤلف/کارگردان/ فیلم نامه نویس تا چه حد به تاریخ وفادار بوده اند؟ اگر بخواهیم به صورت دم دستی به این سوال پاسخ بدهیم باید بگوییم که "هیچ". هیچ فیلم تاریخی نیست که بتواند کاملا به تاریخ وفادار باشد. حتی اگر دست اندرکاران آن بخواهند که چنین پروژه ای را به انجام برسانند محدودیتهای زیادی وجود دارد که آنها را از این امر باز می دارد.
به عنوان مثال از محدودیتهایی چون نمونه های زیر می توان نام برد:
1-محدودیت زمان اکران: سبب می شود فیلم به صورت خلاصه دربیاید. اگر به خاطر داشته باشید فیلم پیغامبر(که در ایران با نام محمد(ص) رسول الله آن را می شناسیم) اشاره ای به جنگهای خیبر و خندق و حنین و ... نداشت.اگر مصطفی عقاد می خواست که به تمام وقایع زندگی حضرت رسول اکرم(ص) اشاره هم بکند نیاز به ساختن یک سریال یا مینی سریال داشت.
2-محدودیت در منابع تاریخی: کمبود منابع معتبر تاریخی سبب می شود که سازندگان فیلمهای تاریخی ناچار باشند که برای ساختن فیلم شان تا حد زیادی به تخیل روی بیاورند. چنین معضلی را به نوعی می توان در سریال حضرت یوسف(ع) دید.
3-محدودیتهای دینی-فرهنگی: بعضی فشارهایی که از سوی مردم/نخبگان به فیلم سازان وارد می شود سبب می شود که فیلم ساز در بعضی زمینه ها دست به عصا راه برود. مسائلی چون نمایش حضرت عباس(ع) را چندی پیش در کشور خویش شاهد بوده ایم.
4- محدودیتهای مالی: که سبب می شود فیلم ساز از بازسازی بعضی از صحنه ها و لوکیشن ها طفره برود.
5-محدودیتهای دراماتیک: وفادار بودن کامل به تاریخ سبب می شود که در بعضی از موارد یک اثر سینمایی کشش لازم را برای بییننده نداشته باشد و فیلم ساز ناچار باشد تا با اضافه کردن تخیل شیب دراماتیک فیلم را افزایش دهد.
6- و دست آخر نگاه خاص مؤلف/فیلم ساز به یک شخصیت تاریخی ممکن است که سبب بشود وی بهتر یا بدتر از آنچه که بوده به نمایش درآید. مثلا اگر یک فیلم ساز هندی بخواهد شخصیت نادرشاه افشار را به تصویر بکشد بعید است که همان تصویری را به دست بدهد که یک فیلم ساز ایرانی. بالعکس اگر یک فیلم ساز ایرانی بخواهد فیلمی درباره ی چنگیز خان بسازد فکر نکنم که شباهتی با فیلمی داشته باشد که توسط یک فیلم ساز مغول درباره ی این شخصیت تاریخی ساخته شده است.
به هرحال اگر واقعا فیلم سازی قصد داشته باشد که یک اثر تاریخی بسازد دست وی چندان هم بسته نیست و می تواند با اضافه کردن چند نقش فرعی، کمی تخیل و کمی داستان پردازی یک روایت تاریخی قابل قبول عرضه کند. به جای خود نمونه هایی از این دست فیلم های تاریخی را معرفی خواهیم کرد.
اما بحث امروزمان درباره ی فیلم انیمیشن شاهزاده روم...
به عنوان مثال از محدودیتهایی چون نمونه های زیر می توان نام برد:
1-محدودیت زمان اکران: سبب می شود فیلم به صورت خلاصه دربیاید. اگر به خاطر داشته باشید فیلم پیغامبر(که در ایران با نام محمد(ص) رسول الله آن را می شناسیم) اشاره ای به جنگهای خیبر و خندق و حنین و ... نداشت.اگر مصطفی عقاد می خواست که به تمام وقایع زندگی حضرت رسول اکرم(ص) اشاره هم بکند نیاز به ساختن یک سریال یا مینی سریال داشت.
2-محدودیت در منابع تاریخی: کمبود منابع معتبر تاریخی سبب می شود که سازندگان فیلمهای تاریخی ناچار باشند که برای ساختن فیلم شان تا حد زیادی به تخیل روی بیاورند. چنین معضلی را به نوعی می توان در سریال حضرت یوسف(ع) دید.
3-محدودیتهای دینی-فرهنگی: بعضی فشارهایی که از سوی مردم/نخبگان به فیلم سازان وارد می شود سبب می شود که فیلم ساز در بعضی زمینه ها دست به عصا راه برود. مسائلی چون نمایش حضرت عباس(ع) را چندی پیش در کشور خویش شاهد بوده ایم.
4- محدودیتهای مالی: که سبب می شود فیلم ساز از بازسازی بعضی از صحنه ها و لوکیشن ها طفره برود.
5-محدودیتهای دراماتیک: وفادار بودن کامل به تاریخ سبب می شود که در بعضی از موارد یک اثر سینمایی کشش لازم را برای بییننده نداشته باشد و فیلم ساز ناچار باشد تا با اضافه کردن تخیل شیب دراماتیک فیلم را افزایش دهد.
6- و دست آخر نگاه خاص مؤلف/فیلم ساز به یک شخصیت تاریخی ممکن است که سبب بشود وی بهتر یا بدتر از آنچه که بوده به نمایش درآید. مثلا اگر یک فیلم ساز هندی بخواهد شخصیت نادرشاه افشار را به تصویر بکشد بعید است که همان تصویری را به دست بدهد که یک فیلم ساز ایرانی. بالعکس اگر یک فیلم ساز ایرانی بخواهد فیلمی درباره ی چنگیز خان بسازد فکر نکنم که شباهتی با فیلمی داشته باشد که توسط یک فیلم ساز مغول درباره ی این شخصیت تاریخی ساخته شده است.
به هرحال اگر واقعا فیلم سازی قصد داشته باشد که یک اثر تاریخی بسازد دست وی چندان هم بسته نیست و می تواند با اضافه کردن چند نقش فرعی، کمی تخیل و کمی داستان پردازی یک روایت تاریخی قابل قبول عرضه کند. به جای خود نمونه هایی از این دست فیلم های تاریخی را معرفی خواهیم کرد.
اما بحث امروزمان درباره ی فیلم انیمیشن شاهزاده روم...
چه کنیم دیگر؟!!! مملکت اخلاقی که می گویند 
